انجام روش چاپ سیلک وابسته به ابزارهای مختلفی است که امکان چاپ روی انواع سطوح را فراهم می سازند.
این ابزارها که به عنوان ملزومات چاپ سیلک شناخته می شوند در دستگاه های دستی و اتوماتیک با یکدیگر تفاوت هایی دارند اما اکثرا آنها مشابه یکدیگر عمل می کنند و به طریق مختلفی به کار گرفته می شوند.
در ادامه مطلب به معرفی این ابزارها و ملزومات چاپ سیلک پرداخته و در مورد هر یک توضیحاتی را ارائه می دهیم.
معرفی ملزومات چاپ سیلک
ملزومات چاپ سیلک مهم ترین بخش های تشکیل دهنده آن هستند و با استفاده از آنهاست که می توان عملیات چاپ را انجام داد. انواع تجهیزات لازم برای انجام چاپ سیلک عبارتند از:
- توری چاپ سیلک
- شابلون چاپ سیلک
- مرکب چاپ سیلک
- اسکویجی چاپ سیلک
- ریتاردر چاپ سیلک
- امولسیون چاپ سیلک
- گیره شابلون چاپ سیلک
- میز نور چاپ سیلک
- خشک کن چاپ سیلک
1. توری چاپ سیلک
توری چاپ سیلک بخشی اساسی در فرآیند چاپ است که برای انتقال رنگ به سطح مورد نظر استفاده می شود.
این توری از پلی استر یا ابریشم ساخته شده و منافذ آن تراکم مشخصی دارد که میزان عبور رنگ را کنترل می‌کند. در این ابزار مش بالاتر برای طرح های ظریف و جزئیات دقیق مناسب بوده و مش پایین تر برای طرح های ساده و پوشش رنگ بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
نکته مهم اینکه انتخاب توری به نوع طراحی و ضخامت رنگ بستگی دارد و براساس آن تهیه می گردد.
2. شابلون چاپ سیلک
شابلون چاپ سیلک ابزار اصلی برای انتقال طرح به سطوح مختلف است که از یک قاب، توری و ماده حساس به نور تشکیل شده است.
جنس این قاب معمولا از چوب یا آلومینیوم ساخته شده و توری نیز بسته به نوع چاپ، دارای تراکم متفاوتی می باشد. شابلون ها نیز قابلیت استفاده مجدد را دارند و پس از هر چاپ می توان آنها را تمیز کرد و برای چاپ طرح جدید آماده نمود.
3. مرکب چاپ سیلک
مرکب به عنوان یکی از ملزومات چاپ سیلک ماده ای اصلی برای انتقال طرح به سطح چاپ می باشد که در انواع مختلفی مانند مرکب بر پایه آب، پایه حلال و پلاستیزول عرضه می شود.
به طور کلی انتخاب نوع مرکب به جنس سطح چاپ، نوع طرح و ماندگاری مورد نیاز بستگی دارد. مرکب های پایه آب برای چاپ روی پارچه های سبک مناسب هستند در حالی که مرکب های پلاستیزول برای طرح های برجسته و با ماندگاری بالا کاربرد دارند.
کیفیت مرکب تأثیر زیادی بر وضوح و یکنواختی چاپ دارد و از همین رو باید در شرایط مناسب نگهداری شده و در حین کار به خوبی هم زده شود تا از ته نشین شدن جلوگیری گردد.
4. اسکویجی چاپ سیلک
اسکویجی یکی از اصلی ترین ملزومات چاپ سیلک به شمار می رود. اسکویجی چاپ سیلک به طور کلی ابزاری مهم برای پخش یکنواخت مرکب روی شابلون و انتقال طرح به سطح چاپ است.
این ابزار از یک دسته و تیغه لاستیکی تشکیل می شود که بسته به نوع چاپ، در ضخامت ها و سختی های مختلف عرضه می گردد.
اسکویجی با فشار مناسب و زاویه درست، مرکب را به طور دقیق از منافذ توری عبور می دهد. انتخاب تیغه مناسب نیز به نوع سطح چاپ و جزئیات طرح بستگی دارد و براساس آن مشخص می شود.
برای حفظ کیفیت چاپ باید ابزار اسکویجی را بعد از هر استفاده تمیز کنید و طوری آن را نگهداری کنید که تیغه آن خم نشود.
5. ریتاردر چاپ سیلک
ریتاردر چاپ سیلک ماده ای افزودنی است که برای افزایش زمان خشک شدن مرکب استفاده می شود و از خشک شدن زود هنگام آن در حین چاپ جلوگیری می کند.
این ماده به ویژه در شرایط آب و هوای گرم یا هنگام کار با مرکب های پایه حلال به کار برده می شود.
استفاده از ریتاردر به چاپکار اجازه می دهد تا جزئیات طرح را دقیق تر و بدون نقص روی سطح منتقل کند.
مقدار ریتاردر باید با دقت و بر اساس نوع مرکب تنظیم شود زیرا استفاده بیش از حد ممکن است بر چسبندگی و ماندگاری چاپ تأثیر منفی بگذارد.
برای حفظ کیفیت ریتاردر چاپ سیلک باید آن را در محیط خنک و بسته نگهداری کنید.
6. امولسیون چاپ سیلک
امولسیون چاپ سیلک ماده ای حساس به نور است که برای ایجاد طرح روی شابلون استفاده می شود. این ماده روی توری شابلون پخش شده و پس از خشک شدن در معرض نور قرار می گیرد.
بخش های نور دهی شده سفت می شوند و بخش های پوشیده شده با طرح قابل شست و شو باقی می مانند و منافذ باز را برای عبور مرکب ایجاد می کنند.
امولسیون‌ها در انواع بر پایه آب یا بر پایه حلال موجود هستند و انتخاب نوع مناسب آن به نوع مرکب و سطح چاپ بستگی دارد.
برای نگهداری امولسیون و جلوگیری از خشک شدن باید آن را در محیط خنک و تاریک تا کیفیت و ماندگاری آن حفظ شود.
7. گیره شابلون چاپ سیلک
گیره شابلون یکی دیگر از ملزومات چاپ سیلک است که برای ثابت نگه داشتن شابلون روی میز چاپ استفاده می شود و نقش مهمی در دقت و کیفیت چاپ ایفا می کند.
این گیره ها معمولا از فلز ساخته شده اند و به گونه ای طراحی گردیده اند که شابلون را بدون لغزش در جای خود نگه دارند.
استفاده از این گیره حرکت ناخواسته شابلون را هنگام چاپ کاهش می دهد و باعث انتقال دقیق طرح به سطح می گردد.
گیره های شابلون چاپ سیلک بیشتر در نوع ثابت و متحرک ساخته می شوند و می توان آنها را براساس نوع چاپ و میزکار تهیه نمود.
8. میز نور چاپ سیلک
میز نور یکی از مهم ترین ملزومات چاپ سیلک است که برای انتقال طرح به شابلون مورد استفاده قرار می گیرد.
این میز مجهز به لامپ های UV یا فلورسنت بوده و وظیفه تاباندن نور یکنواخت به سطح شابلون را بر عهده دارد.
در این فرآیند طرح مورد نظر روی یک طلق شفاف قرار می‌گیرد و این طلق روی شابلونی که به ماده حساس به نور آغشته شده گذاشته می شود. سپس نور به شابلون تابانده می شود تا قسمت هایی از شابلون که زیر طرح قرار دارد تثبیت شود. به این ترتیب، طرح روی شابلون آماده می گردد.
وجود این ابزار برای تولید طرح های دقیق و حرفه ای در صنعت چاپ و بسته‌بندی ضروری بوده و از همین رو توجه به کیفیت آن حائز اهمیت می باشد.
9. خشک کن چاپ سیلک
خشک کن یا درایر را می توان یکی از مهم ترین تجهیزات چاپ سیلک دانست.
خشک کن چاپ سیلک برای خشک کردن سریع جوهر روی سطوح چاپ شده استفاده می شود و در آخرین مرحله از فرآیند چاپ به کار می رود.
این دستگاه با بهره گیری از جریان هوای گرم یا اشعه مادون قرمز فرآیند خشک شدن را تسریع کرده و از لکه دار شدن یا پخش شدن جوهر جلوگیری می نماید.
قابلیت های اصلی این دستگاه شامل تنظیم دما، تنظیم سرعت برای مواد مختلف و امکان کار با ابعاد متنوع شده و معمولا در کارگاه های چاپ سیلک برای تولیدات انبوه یا چاپ های حساس کاربرد دارند.
نکات مهم در حفظ کیفیت ملزومات چاپ سیلک
برای حفظ کیفیت و ماندگاری ملزومات چاپ سیلک باید یکسری نکات را رعایت کنید و اقدامات لازم را در این خصوص انجام دهید. این نکات مهم به شرح زیر هستند:
اولین اقدام تمیزکاری منظم است. در واقع شما باید پس از هر بار استفاده، توری چاپ، شابلون و کاردک را با حلال مناسب کاملا تمیز کنید تا از خشک شدن جوهر و آسیب به ابزار جلوگیری شود.
دومین نکته نگهداری ابزارها و ملزومات در شرایط مناسب است. ملزومات چاپ سیلک باید در محیطی خشک و به دور از رطوبت و گرد و غبار نگهداری شوند. این اقدام از زنگ زدگی و آسیب دیدگی قطعات فلزی جلوگیری می کند.
سومین مورد بازرسی دوره ای ابزازها و تجهیزات چاپ سیلک می باشد. این تجهیزات باید به طور منظم بررسی شوند و هرگونه خرابی، ترک یا ساییدگی آنها برطرف گردد.
چهارمین نکته استفاده از مواد باکیفیت است. شما باید از جوهرها، توری ها و مواد مصرفی باکیفیتی استفاده کنید تا ابزارها تحت فشار یا فرسایش سریع قرار نگیرند.
در انتها نیز روغن کاری و سرویس دوره ای را فراموش نکنید. قطعات متحرک مانند دسته یا پیچ‌ها را باید روغن کاری شوند تا به صورت روان و بدون اصطکاک عمل کنند.
جمع بندی
ملزومات چاپ سیلک در یک جمع بندی شامل ابزارها و موادی هستند که عملیات چاپ سیلک اسکرین را با بالاترین کیفیت امکان پذیر می کنند. برخی این تجهیزات شامل توری، شابلون، مرکب، اسکویجی، ریتاردر و.. شده و هر یک نقش مهمی در فرآیند چاپ سیلک دارند.
در این مقاله به معرفی کامل ابزارها و ملزومات چاپ سیلک پرداختیم و هر کدام را یک به یک بررسی کردیم. نکته مهم اینکه همه این تجهیزات نیاز به کارکرد صحیح و نگهداری در شرایط مناسب دارند تا کیفیت آنها حفظ گردد.